Σέργιος και Βάκχος.
Σέργιος και Βάκχος. Εκδόσεις της Εστίας.
Δημήτρης και Θωμάς. Όχι δεν κάνω παραλληλισμό, απλώς οι καλοί μου φίλοι Δημήτρης και Θωμάς στάθηκαν η αφορμή να γνωρίσω και να αγαπήσω αυτό το αριστούργημα του Καραγάτση.
250 μ.Χ. – 1948 μ.Χ. Ο Σέργιος κι ο Βάκχος, στρατιώτες, σκοτώνουν χριστιανούς θεωρώντας πως είναι επιζήμιοι για το κράτος. Ανεβαίνουν στην ιεραρχία, ειδικά ο Σέργιος που είναι γόνος πλούσιας οικογένειας και σπουδαγμένος. Στη συνέχεια, και για λόγους που δε θα αναφέρω διότι θα χαλάσω την έκπληξη του αναγνώστη που δε το έχει διαβάσει, γίνονται χριστιανοί, μοναχοί και κάποια στιγμή πεθαίνουν κι ανεβαίνουν στον παράδεισο που ο Θεός τους κάνει Αγίους. Αφού περνούν ένα χρονικό διάστημα εκεί, κατεβαίνουν στην Πόλη, στο ναό που είναι αφιερωμένος και στους δύο κι αρχίζουν να εμπλέκονται στα ανθρώπινα με αποτελέσματα όχι πάντα ξεκάθαρα. Τόσο στον παράδεισο, όσο και στη γη, οι αποφάσεις τους προκαλούν το γέλιο του αναγνώστη σε πλείστες περιπτώσεις. Το τετράγωνο μυαλό και η λογική του Σέργιου έρχονται διαρκώς σε σύγκρουση με τον Βάκχο που δε λέει να ξεχάσει τις γήινες σκέψεις του και ο οποίος μέσα από μια αθώα αλλά άθελά του φιλοσοφημένη στάση μας δίνει ανάγλυφα την οπτική Έλληνα απέναντι τόσο στη θρησκεία όσο και στο Θεό. Το 1948 παίρνουν ξανά το δρόμο για τον παράδεισο.
Μέσα από το μυθιστόρημα αυτό σκιαγραφείται έντονα η Ελληνική νοοτροπία για τα πράγματα, από την καθημερινότητα μέχρι την εξουσία. Οι δολοπλοκίες δίνουν και παίρνουν, οι πόλεμοι δε σταματούν ποτέ προκειμένου να ικανοποιήσουν την πολιτική και τις επιδιώξεις της, ενώ ο λαός σχεδόν πάντα είναι παρών, πότε αποστασιοποιημένος και πότε ρυθμιστής των πραγμάτων. Ο Καραγάτσης έχει περιγράψει πολύ έντεχνα με την πένα του τον Έλληνα. Και ιδίως τις κυριότερες πλευρές της ιδιοσυγκρασίας του, τόσο μέσα από τους δυο ήρωες, το Σέργιο που από Ρωμαίος έγινε Έλληνας και τον Έλληνα Βάκχο, όσο και από τους βασιλιάδες, στρατηγούς, αυλικούς και όλους τους άλλους ήρωες που παρέλασαν από το μυθιστόρημα. Κατά τη γνώμη μου, δυο μεγάλα πράγματα ξεχωρίζουν μέσα από τις σελίδες του. Η πολιτική εξέλιξη που την περιγράφει γλαφυρά και η θεώρηση του θεού και της θρησκείας. Τούτη δε η δεύτερη, δε θα μπορούσε να ξεφύγει από την Ελληνική φιλοσοφία και στάση ζωής. Δείχνει μια θρησκεία η οποία προέκυψε από καθαρά πολιτικούς λόγους και προσαρμόστηκε σ’ αυτούς από τη μια μεριά, αλλά και την “τέχνη” των Ελλήνων – χριστιανών που κατάφεραν να πλάσουν το Θεό ούτε λίγο ούτε πολύ κατά τα πρότυπα της αρχαίας τους θρησκείας. Χαρακτηριστικές είναι πολλές φορές οι εξάρσεις του Έλληνα Βάκχου που με τα λόγια ή τις πράξεις του φαίνεται να κινείται σε δρόμο αντίθετο από εκείνο του Θεού αλλά ο ίδιος ο Θεός έρχεται στοργικά και τον νουθετεί με τόσο μειλίχιο τρόπο που μόνο η μάνα στο βρέφος κάνει.
Θεωρώ ότι το μυθιστόρημα αυτό καλό θα ήταν να το διαβάσουν ή καλύτερα να το μελετήσουν όλοι οι Έλληνες. Η ιστορική διαδρομή ανά τους αιώνες και η εκφραστικότητα των χαρακτήρων είναι ικανά να σχηματίσουν μια ολοζώντανη εικόνα του Ελληνικού στοιχείου και είναι κρίμα να την αγνοεί κάποιος.
Όταν κάποια στιγμή θα γράψω ένα άρθρο για το τι έχω κερδίσει διατηρώντας αυτό το ιστολόγιο γράφοντας ανά καιρούς αράδες σαν κι ετούτη, σίγουρα θα ξεκινήσω ευχαριστώντας όλους τους δικτυακούς μου φίλους που γράφουν τις δικές τους απόψεις και μου δίνουν τη δυνατότητα να διευρύνω το μυαλό και τη σκέψη μου. Πρωτίστως δε, σε τούτη την περίσταση, οι ευχαριστίες πρέπει να απευθυνθούν στο Δημήτρη και το Θωμά, που λόγω της διαφωνίας που είχαν για αυτή την ανάρτηση του Θωμά, στάθηκαν η αφορμή να περιπλανηθώ μέσα στις σελίδες του βιβλίου του Καραγάτση. Και δεν είναι μόνο αυτό, αλλά και το γεγονός ότι μέσα από τις δικές τους αναρτήσεις, έχω αλλάξει την άποψή μου για αρκετά πράγματα, ειδικά από τα άρθρα του Δημήτρη, κι έχω μάθει πάρα πολλά πράγματα που αγνοούσα, ειδικά από τα άρθρα του Θωμά. Εσάς τους δυο σας ευχαριστώ ειλικρινά από καρδιάς…
Υ.Γ. Αν έκανα παραλληλισμό, συνεχίζοντας την πρώτη μου παράγραφο, έχω την εντύπωση ότι και οι δυο σας θα μοιάζατε στο Σέργιο, για διαφορετικούς λόγους βέβαια ο καθένας…
.
Τελευταίος ... πάντα 
Αν μπορούσαν όλοι οι Έλληνες να σταματήσουν ότι κάνουν για λίγες μέρες και να διαβάσουν το Σέργιο και Βάκχο του Καραγάτση και το Παραμύθι Χωρίς Όνομα της Δέλτα, κι ότι καταλάβει ο καθένας, ίσως να άλλαζε λίγο ο κόσμος. Μάλιστα αν το είχε διαβάσει και ο καλλιτέχνης που ζωγράφισε το καινούργιο εξώφυλλο, ίσως να ήταν, το εξώφυλλο, λίγο διαφορετικό. Αξύριστους έχω δει. Στριφτά μουστάκια έχω δει. Αλλά αξύριστους με στριφτά μουστάκια και δη Αγίους δεν έτυχε. Άλλωστε, έχοντας γυρίσει στον παράδεισο τραγουδώντας το εύθυμο τραγουδάκι τους εκείνο το βράδυ του 1948, αδυνατώ να τους δω, όπως ο καλλιτέχνης, ως κατοίκους των Εξαρχείων τον 21ο αιώνα. Ίσως πάλι το εξώφυλλο να ξέρει κάτι που δεν το ξέρουμε εμείς…
Ο Καραγάτσης πήρε κάμποσες άδειες, αλλά, χαλάλι του γιατί μας άφησε μια κληρονομιά, για όποιον την βρει και την πάρει για δικιά του. Οι πραγματικοί Σέργιος και Βάκχος, θανατώθηκαν σε διαφορετικά γεωγραφικά σημεία της Μέσης Ανατολής όσο ήσαν ακόμα λεγεωνάριοι επειδή ήταν Χριστιανοί. Ο ναός του Σέργιου και Βάκχου στην Πόλη χτίστηκε πριν την Αγιασοφιά και όχι στο τέλος της ζωής του Ιουστινιανού.
Χαίρομαι Κώστα που σου έδωσε κάτι αυτό το βιβλίο. Εγώ πάντως για Σέργιος δεν πάω, μιας και, κι εγώ, με τον Βάκχο ταυτίστηκα 🙂
Και σκεφτόμουν τι βιβλίο ν’αγοράσω ενόψει Καλοκαιριού…
Νάσαι καλά που μου προτείνετε….εσύ και οι φίλοι σου!
Σέργιος και Βάκχος λοιπόν απο την πέννα του Καραγάτση.
Καρυάτιδα, το συστήνω ανεπιφύλακτα. Είναι βέβαια δύο τόμοι, αλλά αξίζει το χρόνο σου. Νομίζω ότι ο Καραγάτσης είχε μεγάλα κέφια όταν το έγραφε…
Δημήτρη, πρώτα απ’ όλα δεν μπορώ να σε φανταστώ στη θέση του Βάκχου, με τη μεθοδικότητα σου, τον τρόπο που σκέφτεσαι κι εργάζεσαι, περισσότερο για το Σέργιο μου μοιάζεις. Τώρα, αν ταυτίστηκες με το Βάκχο, όπως κι εγώ άλλωστε, δείχνει ότι την Ελληνική σου ρίζα δεν την έχεις ξεχάσει και την τιμάς!
Ο Καραγάτσης, μπορεί να πήρε όσες άδειες ήθελε, αλλά το αποτέλεσμα είναι εξαίσιο. Περιγράφει μια μεγάλη περίοδο της ιστορίας με μοναδικό τρόπο έχοντας ως υπόβαθρο τη θρησκεία που καλώς ή κακώς σημάδεψε το ελληνικό έθνος. Μαζί με τον Επίκουρο του Χαράλαμπου Θεοδωρίδη, νομίζω ότι είναι ίσως τα καλύτερα βιβλία που έχω διαβάσει και τα οποία θα με συνοδεύουν όσο το μυαλό μου σκέφτεται λογικά!
Υ.Γ. 1 Δεν ξέρω γιατί, αλλά αυτό το σχόλιο δε βρίσκεται κάτω από το δικό σου σχόλιο Δημήτρη! Λες να έβαλε το χεράκι του ο Βάκχος;…
Υ.Γ. 2 Το εξώφυλλο εμένα μου αρέσει πάρα πολύ. Νομίζω ότι είναι καθόλα ταιριαστό με το περιεχόμενο!
Από τα λιγα του Καραγάτση που δεν εχω διαβασει,θα το αναζητησω….
Φίλε μου Vad, πίστεψέ με, αξίζει τον κόπο και το χρόνο που θα διαθέσεις. Αν μη τι άλλο, θα σου φτιάχνει τη διάθεση κάθε φορά που το διαβάζεις, τόσο για το εκλεκτό χιούμορ του Καραγάτση όσο και για την απόλυτη ταύτιση του αναγνώστη με τους ήρωες. Προσωπικά, διαβάζοντάς το, αγωνιούσα λες και ζούσα μέσα στο μυθιστόρημα! Και δε θα μιλήσω καθόλου βέβαια για τα μηνύματα του βιβλίου αλλά και για την υψηλή καλλιτεχνική του αξία. 😉
Κώστα περίμενα μια ανάρτηση αφιερωμένη αποκλειστικά στο βιβλίο «Σέργιος και Βάκχος» και αντί αυτής διάβασα μια ανάρτηση αφιερωμένη εν μέρει στο βιβλίο και εν μέρει στους δύο ανθρώπους που σε ώθησαν να το διαβάσεις. Το γεγονός πως είμαι ο ένας από τους δύο με φέρνει βέβαια σε δύσκολη θέση, την οποία όμως αντιπαρέρχομαι γρήγορα -αφού βέβαια εκφράσω πρώτα ένα θερμό ευχαριστώ- για να πω πως μου άρεσε ιδιαίτερα ο τρόπος που συνέδεσες ένα τόσο σημαντικό βιβλίο με τα άτομα που σε παρακίνησαν να το διαβάσεις. Εμένα το βιβλίο αυτό μου θυμίζει τον πατέρα μου, που με πίεσε αφόρητα να το αγοράσω. Διαπίστωσα επίσης πως κάτι ανάλογο συμβαίνει με αρκετά άλλα βιβλία. Τα «Ηρωικά χρόνια» μου θυμίζουν τη μητέρα μου, ο «Αλχημιστής» έναν καλό φίλο που μου το πρότεινε, κάποια μου δημιουργούν αρνητικά συναισθήματα όπως ο «Κώδικας Ντα Βίντσι» που μου θυμίζει μια φίλη που το δανείστηκε και δεν το επέστρεψε ποτέ, ενώ αν προχωρήσω σε ταινίες εκεί κι αν έχω άπειρες αναμνήσεις και αμέτρητα περιστατικά να διηγηθώ με αποκορύφωμα βέβαια την ταινία «Κυνηγώντας τη γυναίκα της ζωής μου», -συμβολικός άραγε ο τίτλος;- με την Κιμ Μπάσιντζερ, που ήταν η πρώτη ταινία που είδα με τη γυναίκα μου.
Επιστρέφοντας στον Σέργιο και στον Βάκχο να τονίσω πως συμφωνώ κι εγώ ότι πρέπει να το διαβάσουν όσο γίνεται περισσότεροι Έλληνες κάτι που δυστυχώς δε βλέπω να γίνεται γιατί οι άνθρωποι που διαβάζουν βιβλία στην Ελλάδα είναι πολύ λίγοι.
Να πω όμως και κάτι για τον χαρακτήρα σου που νομίζω πως πρέπει να διαβάσουν οι αναγνώστες σου. Φαντάζομαι, οι περισσότεροι γνωρίζουν, όπως κι εγώ, αρκετά από τα ταλέντα σου: τους υπολογιστές, το σχεδιασμό προγραμμάτων, τα μαστορέματα, τη φωτογραφία, το γράψιμο –είμαι σίγουρος είναι κι άλλα που δεν τα έχω προσέξει-, γνωρίζουν επίσης την αγάπη σου για τη φύση και βέβαια την αγάπη σου για την οικογένειά σου. Δε ξέρω όμως αν γνωρίζουν αυτό που διαπίστωσα εγώ προχθές με αφορμή την ανάρτησή μου για το γλυκό του κουταλιού.
Λοιπόν, Κώστα, θεωρώ πως η πλειοψηφία των ανθρώπων –και ειδικά των ανδρών- που έχουν μια ξαδέλφη που φτιάχνει εξαιρετικό γλυκό καρπούζι θα της έλεγαν να φτιάχνει κάθε χρόνο ένα δυο κιλά για αυτούς, ενώ άλλοι απλώς θα το ανέθεταν στη γυναίκα τους ή στη μητέρα τους. Είναι πολύ λίγοι –το τονίζω αυτό το πολύ λίγοι- που θα της ζητούσαν να τους δώσει τη συνταγή ώστε να μάθουν να το φτιάχνουν οι ίδιοι. Αυτή η διάθεσή σου φανερώνει ένα χαρακτήρα, που τον θαυμάζω πολύ, γιατί πιστεύω πως ο κόσμος έχει ανάγκη από τέτοιους ανθρώπους, από ανθρώπους δηλαδή που βρίσκουν τη χαρά στη δημιουργία και όχι στην κατανάλωση. Δυστυχώς το σύνηθες σήμερα είναι το αντίστροφο.
ΥΓ: Ο Επίκουρος πολλές φορές με χαμογελάει στα βιβλιοπωλεία αλλά ακόμα δεν αποφάσισα να τον αγοράσω. Θα το κάνω σίγουρα το καλοκαίρι.
Θωμά, όπως είδες δεν έχω κάνει κάποια ειδική και εκτενή ανάρτηση για το βιβλίο διότι για να γράψει κάποιος κριτική για ένα τέτοιο μυθιστόρημα θα πρέπει τουλάχιστον να διαθέτει την ίδια αξία με το συγγραφέα του. Επειδή λοιπόν, έχω το γνώθι σαυτόν, περιορίστηκα στην εντύπωση που μου προκάλεσε το βιβλίο και στην αφορμή που με οδήγησε να το διαβάσω.
Όσον αφορά στον Επίκουρο, θα συνιστούσα την έκδοση της Εστίας του Χαράλαμπου Θεοδωρίδη. Είναι στην ουσία χωρισμένο σε δυο τμήματα. Το πρώτο μιλάει για την αληθινή ζωή στην αρχαία Ελλάδα και το δεύτερο για τη φιλοσοφία του Επίκουρου. Θα μπορούσα να ισχυριστώ ότι η φιλοσοφία του μοιάζει πολύ με τη φιλοσοφία του Ιησού Χριστού, με εξαίρεση βέβαια το γεγονός ότι υποστήριζε το γνωστό ‘λάθε βιώσας’ που, κατά τη γνώμη μου, δεν άγγιζε τον τρόπο δράσης του Ιησού.
Σε ευχαριστώ για τα καλά σου λόγια 😉
Δεν εχω αποψη…ειμαι ασχετος …απο λογοτεχνια …και μαλιστα Νεοελληνικη.
Απολαυσα ομως τα σχολια σας.
ευχαριστιες
Τα σχόλια συνήθως είναι καλύτερα από το κυρίως κείμενο στο ιστολόγιό μου Γιατρέ!
Ο Καραγάτσης είναι πολύ μεγάλος. Δεν έχω διαβάσει το έργο αυτό, αλλά μου κίνησες το ενδιαφέρον και θα το κάνω.
Κι εγώ έτσι παρακινήθηκα από το Δημήτρη και το Θωμά και τελικά έπεσα πάνω σε ένα από τα καλύτερα λογοτεχνικά έργα που έχω διαβάσει. Νομίζω αξίζει τον κόπο newagemama να το μελετήσεις και το συνιστώ ανεπιφύλακτα. 😉