Πρώτη ανάγνωση.
Ποιος κέρδισε τελικά στις χτεσινές εκλογές; Θα ήθελα να δώσω μερικές απαντήσεις, να παραθέσω μερικές σκέψεις, έστω και τόσο νωρίς χωρίς τα πράγματα να έχουν ακόμα κατασταλάξει.
Από τη βουβή προεκλογική περίοδο βγήκε μια κραυγή. Κραυγή όχι αγωνίας αλλά ελευθερίας. Τίποτα πια δεν είναι δεδομένο. Μεγάλα κόμματα πια δεν υπάρχουν, τουλάχιστον ως ποσοστό εκλογικών αποτελεσμάτων. Διαφάνηκε πως πια ο λαός έχει απαγκιστρωθεί από τα κομματικά επιτελεία, ειδικά οι νέοι άνθρωποι. Παρατηρώντας τις αναλύσεις τόσο των δημοσκοπικών ευρημάτων όσο και των εκλογικών αποτελεσμάτων, διαφαίνεται πως ΠΑΣΟΚ και ΝΔ ψήφισαν μόνο οι άνω των 60 ετών ψηφοφόροι. Τούτο σημαίνει πως με το πέρασμα του χρόνου οι πολίτες θα αποστασιοποιούνται από τα στενά κομματικά πλαίσια του (πρώην) δικομματισμού και όχι μόνο. Πλέον έγινε σαφές πως πραγματικά ο λαός αποφασίζει ελεύθερα, ανεξάρτητα κι απενοχοποιημένα, χωρίς να υπάρχει τίποτα a priori δεδομένο. Οι πολιτικοί σχηματισμοί θα κρίνονται από εδώ και στο εξής για την τήρηση των δεσμεύσεών τους και το πελατειακό σύστημα που μέχρι τώρα στήριζε το δικομματισμό μοιάζει να χάνει σε επιρροή. Αυτό ήταν κατά τη γνώμη μου το μήνυμα των χτεσινών εκλογών κι αυτή είναι η μεγαλύτερη νίκη της Δημοκρατίας.
Τα αποτελέσματα των χτεσινών εκλογών ήταν κόλαφος κατά των δυο (πρώην) μεγάλων κομμάτων. Η μεταπολίτευση, έτσι όπως την είχαμε στο μυαλό μας μέχρι σήμερα τελείωσε. Νέα πολιτικά ήθη οφείλουν να καλλιεργηθούν, αυτά της συνεργασίας, της εξάλειψης των «δήθεν» διαφορών που συντηρούν αποστάσεις, της προσέγγισης και της συμμετοχής. Οι νέοι άνθρωποι, αυτοί που κρατούν πια τα ηνία της χώρας στα χέρια τους, μοιάζει να έχουν αποφασίσει πως θέλουν να ζουν με αξιοπρέπεια και αξιοκρατία. Οι σχέσεις δούναι και λαβείν για ψηφοθηρικούς λόγους που είχε καλλιεργήσει στο παρελθόν ΠΑΣΟΚ και ΝΔ με τους πολίτες φαίνεται πως πέθαναν μαζί με την παντοδυναμία τους. Η ανασύνταξη των δυνάμεών τους μοιάζει, κατά τη γνώμη μου, αρκετά δύσκολη κι αν ποτέ αυτό γίνει πραγματικότητα θα απαιτήσει μια ισχυρή προσωπικότητα στο τιμόνι των δυο αυτών κομμάτων του ύψους του Κωνσταντίνου Καραμανλή ή του Ανδρέα Παπανδρέου. Τέτοια πρόσωπα δε φαίνεται να υπάρχουν, τουλάχιστον όχι στον ορίζοντα που μπορούμε να διακρίνουμε.
Οι πολίτες της χώρας είδαν χτες αυτό που μέχρι προχτές έμοιαζε αδιανόητο ή σενάριο επιστημονικής φαντασίας. Αντίκρισε ποσοστά για το ΠΑΣΟΚ και τη ΝΔ που δεν μπορούσε καν να φανταστεί. Αυτό από μόνο του είναι πια αρκετό για να γκρεμίσει συθέμελα τα δυο αυτά κόμματα. Τίποτα πια δε μοιάζει να κρατάει τον ψηφοφόρο στα κόμματα αυτά. Αν δε, ο ΣΥΡΙΖΑ που παρουσίασε τρομακτική άνοδο καθώς και οι Ανεξάρτητοι Έλληνες και η Δημοκρατική Αριστερά τηρήσουν υπεύθυνη στάση και συνδράμουν στην καλυτέρευση του βιοτικού επιπέδου και της καθημερινότητας των σύγχρονων Ελλήνων, θα παγιώσουν τις δυνάμεις τους και θα διαδραματίσουν από εδώ και στο εξής πρωταγωνιστικό ρόλο στα πολιτικά δρώμενα της χώρας.
Το μοναδικό ανησυχητικό φαινόμενο ήταν αυτό της ανόδου της Χρυσής Αυγής. Το μέχρι τώρα πολιτικό σύστημα φέρει μεγάλη ευθύνη γι’ αυτό και πρέπει να αναλογιστεί τα λάθη του. Διότι, θεωρώ πως δεν είναι η Χρυσή Αυγή που με τις ίδιες δυνάμεις και προσπάθειές της η αιτία που μπήκε στη Βουλή αλλά τα τραγικά λάθη, οι παραλήψεις και η ασυδοσία των μέχρι τώρα κυβερνήσεων. Με δεδομένο όμως ότι έλαβε ποσοστό 7%, είμαστε υποχρεωμένοι να ακούσουμε τον πολιτικό τους λόγο και εντός της Βουλής πλέον, κρίνοντάς τους με τα ίδια κριτήρια που θα κρίνουμε από εδώ κι εμπρός κι όλους τους υπόλοιπους.
Αναμένοντας τις πολιτικές εξελίξεις από σήμερα κι εμπρός, δε θα μπορούσα να μην αναφερθώ και στη νίκη Ολάντ στη Γαλλία. Δεν ξέρω αν οι εκλογές στην Ελλάδα και στη Γαλλία σταθούν η αφορμή και η απαρχή για μια πιο κεντρώα – αριστερή στροφή της Ευρώπης, θεωρώ όμως σχεδόν σίγουρο ότι η αδιάλλακτη και ξεκάθαρα σοβινιστική πολιτική της Γερμανίας αρχίζει πλέον να χάνει έδαφος. Ίσως είναι πια η στιγμή η Ευρώπη να αρχίσει να δρα ως Ευρώπη των πολιτών της και όχι ως Ευρώπη των Γερμανών και των γερμανικών συμφερόντων. Σίγουρα η οικονομία είναι ένας θεμελιώδης παράγοντας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αυτό δεν το αμφισβητεί κανείς, αλλά τι να την κάνει κανείς μια ισχυρή και εύρωστη οικονομία όταν οι πολίτες είναι εξαθλιωμένοι και πεινάνε;
Η μεταπολίτευση τελείωσε. Μαζί της φαίνεται πως τελείωσε και ο δικομματισμός. Ίσως τα συμπεράσματα μου να είναι βιαστικά. Ίσως να είναι πολύ νωρίς για να βγάλουμε συμπεράσματα. Το βέβαιο όμως είναι πως ο ψηφοφόρος πια είναι υπεύθυνος για την επιλογή του κι αποφασίζει για το καλό της χώρας και όχι μονάχα για το προσωπικό του συμφέρον. Έβγαλε από πάνω του τη στενή και ανεπιθύμητη εξάρτηση από τα βουλευτικά και κομματικά γραφεία. Κι αυτό μόνο σε όφελος της χώρας μπορεί να οδηγήσει.