Δημοκρατία. Υπάρχει;
Σύμφωνα με τα λεξικά και τις εγκυκλοπαίδειες, η Δημοκρατία είναι το σύστημα εκείνο της διακυβέρνησης στο οποίο όλες οι εξουσίες πηγάζουν από λαό, ασκείται από το λαό και είναι υπέρ αυτού και των συμφερόντων του.
Η πρώτη εμφάνισή της, ως άμεσης Δημοκρατίας, απαντάται στην αρχαία Ελλάδα και ειδικότερα στην αρχαία Αθήνα. Με την πάροδο των ετών, μετεξελίχθηκε κι έλαβε πολλές μορφές, αναλόγως την κοινωνία και την ιστορική περίοδο, κι έφτασε σήμερα στη χώρα μας να έχει κατασταλάξει στην αντιπροσωπευτική Δημοκρατία και ειδικότερα στην Προεδρευόμενη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία.
Στο σημείο αυτό τίθενται κάποια εύλογα ερωτήματα, που αφορούν σε αυτό καθαυτό το νόημα της έννοιας «Δημοκρατία», έτσι όπως αυτή υφίσταται ως θεσμός στη σύγχρονη Ελλάδα.
Πρώτα απ’ όλα, η ψήφος και μόνο των πολιτών της χώρας είναι από μόνη της αρκετή για να πληρωθεί ο ορισμός της Δημοκρατίας, ως εξουσία που πηγάζει από (όλο) το λαό και ασκείται από (όλο) το λαό; Τι είναι αυτό που διασφαλίζει ότι η αντιπροσώπευση είναι πραγματική και σύμφωνη με τη γνώμη του ψηφοφόρου; Του κάθε ψηφοφόρου. Και πως εξασφαλίζεται ότι οι 300 βουλευτές εκφράζουν τη λαϊκή βούληση σε κάθε δεδομένη στιγμή; Ο ψηφοφόρος, στην ιδανική περίπτωση που έχει μελετήσει εις βάθος τα προγράμματα των κομμάτων, διαλέγει αυτό που τον εκφράζει περισσότερο και ρίχνει την ψήφο του. Όμως, έχει παρατηρηθεί το φαινόμενο να μην ακολουθείται το προεκλογικό πρόγραμμα από την εκλεγμένη κυβέρνηση, αλλά αντίθετα η πορεία των πραγμάτων να είναι τελείως διαφορετική από τις εξαγγελίες. Η λαϊκή βούληση πλέον δεν αντιπροσωπεύεται αλλά το κυβερνών κόμμα εξακολουθεί να παραμένει στην εξουσία. Αυτό αποτελεί θεμιτή κατάσταση; Είναι μια κυβέρνηση που παρεκκλίνει από το προεκλογικό της πρόγραμμα εξουσιοδοτημένη να κυβερνά; Ή μήπως πια δεν πρόκειται για Δημοκρατία πια, αλλά για ολιγαρχία των εκλεγμένων βουλευτών του κόμματος που κυβερνά;
Σύμφωνα με τον ορισμό της λέξης «Δημοκρατία», η εξουσία πηγάζει από το λαό. Πώς όμως αυτό επιτυγχάνεται όταν για τον απλό πολίτη είναι εξαιρετικά δύσκολο, για να μην πω ακατόρθωτο, να εκλεγεί ως βουλευτής; Θεωρητικά, όλοι μπορούν να θέσουν υποψηφιότητα και να εκλεγούν, αλλά με τη δημιουργία των πολιτικών κομμάτων, αυτό καταργείται στην πράξη. Για να υπάρξει η δυνατότητα να εκλεγεί κάποιος, με το εκλογικό σύστημα της χώρας, πρέπει να είναι μέλος κάποιου κόμματος, ως μεμονωμένος υποψήφιος είναι αδύνατο να εκλεγεί. Πρέπει δηλαδή ο πολίτης να περάσει από το στάδιο της πολιτικοποίησης σε εκείνο της κομματικοποίησης αν θέλει να έχει ελπίδες εκλογής. Αυτό δεν αντιβαίνει στη Δημοκρατία; Γιατί πρέπει να είναι απαραίτητη η συμμετοχή σε κάποιον κομματικό σχηματισμό ενός πολίτη για να έχει τις προϋποθέσεις εκλογής; Η εξουσία λοιπόν που υποτίθεται ότι πηγάζει από το λαό και ασκείται από αυτόν στην πραγματικότητα είναι μια ουτοπία και ως εκ τούτου θα πρέπει να μιλάμε για κάτι άλλο και όχι Δημοκρατία.
Το εκλογικό σύστημα για την ανάδειξη των βουλευτών απέχει πάρα πολύ από την απλή αναλογική, η οποία και θα ήταν το δικαιότερο σύστημα και θα έστελνε αντιπροσώπους στη Βουλή των Ελλήνων αυτούς που πραγματικά έχουν εκλεγεί και όχι αυτούς που με μεθοδεύσεις, παραδοχές, κατανομές και «δώρα» στα μεγάλα κόμματα πάνε τελικά. Αυτό το σύστημα απομακρύνει τη Δημοκρατία από την αντιπροσωπευτικότητα και κατά τη γνώμη μου η δικαστική εξουσία έπρεπε να μην επιτρέπει άλλο εκλογικό σύστημα πλην της απλής αναλογικής. Τα ανώτατα διοικητικά και όχι μόνο δικαστήρια, έπρεπε να έχουν ακυρώσει όλους τους εκτός της απλής αναλογικής εκλογικούς νόμους. Είναι απορία που δημιουργείται και σε ένα παιδικό και αφελές μυαλό το πώς είναι δυνατόν με εκλογικό ποσοστό μικρότερο του 50% να κερδίζονται έδρες περισσότερες του 50%. Αυτό κατά τη γνώμη μου, πέρα από την πολιτική σκοπιμότητα με την οποία δημιουργήθηκε, κρύβει μη Δημοκρατικές διαδικασίες, αθέμιτες για ένα σύγχρονο κράτος.
Υπάρχουν πολλοί που επικαλούνται το γεγονός ότι δεν μπορεί να υπάρξει άμεση δημοκρατία στις μέρες μας εξαιτίας του μεγέθους του πληθυσμού, της οργάνωσης του κράτους, της πολυπλοκότητας της διαδικασίας αλλά και μια σειρά άλλων παραγόντων. Ίσως η άποψη αυτή να είναι σωστή. Ίσως όμως πάλι, με τη δημιουργία μικρών αντιπροσωπειών συγκροτημένων ανά δήμο ενδεχομένως, η οποία να εναλλάσσετε ανά τακτά χρονικά διαστήματα, και η οποία να αποφασίζει για θέματα τόσο τοπικού και ειδικού όσο και γενικότερου και ευρύτερου ενδιαφέροντος και να μεταφέρει τις αποφάσεις σε μια κεντρικότερη εξουσία για νομοθέτηση και εφαρμογή, θα μπορούσε να ενισχύσει το θεσμό της Δημοκρατίας και να γίνει πραγματικότητα η άμεση μορφή της. Με ένα τέτοιου τύπου σύστημα, θα ήταν δυνατή η συμμετοχή όλων ανεξαιρέτως των ικανών πολιτών στη λήψη των αποφάσεων. Μια καλή ιδέα θα ήταν να μη γίνονται εκλογές για την ανάδειξη αυτών των μικρών αντιπροσωπειών αλλά η επιλογή τους δια κλήρου, κατά τα αρχαιοελληνικά πρότυπα, υποχρεώνοντας με αυτόν τον τρόπο την καθολική συμμετοχή των πολιτών, οι οποίοι εκτός του γεγονότος ότι θα γίνουν ενεργοί, θα μπορέσουν να μπολιάσουν την πολιτική με νέες ιδέες και πρακτικές.
Κάνοντας κανείς έναν απολογισμό, από τη μεταπολίτευση και μετά, οι αντιπρόσωποι του λαού στη Βουλή είναι ποσοστιαία ένα μικρό, μονοψήφιο νούμερο σε σχέση με τον πληθυσμό της χώρας, γεγονός το οποίο από μόνο του είναι αρκετό να αποδείξει ότι επί της ουσίας η αντιπροσωπευτικότητα έχει στην πράξη ακυρωθεί. Εύλογα λοιπόν μπορεί κάποιος να ισχυριστεί ότι έχει στην πράξη ακυρωθεί και η Δημοκρατία όλο αυτό το χρονικό διάστημα.
Θα μπορούσα να συνεχίσω το συλλογισμό μου επί μακρό. Θα ήταν όμως κουραστικό για τον αναγνώστη κι έτσι θα κλείσω τις σκέψεις μου, απευθύνοντας κάποια ερωτήματα: Το πολιτικό σύστημα διακυβέρνησης στην Ελλάδα είναι τελικά Δημοκρατία ή ολιγαρχία των κομμάτων και των πολιτικών τζακιών; Και είναι αυτό θεμιτό για εμάς τους πολίτες; Μήπως πρέπει να το αλλάξουμε; Είναι άραγε στο χέρι μας;
.
Τελευταίος ... πάντα 
Έβαλες τόσα ζητήματα και σχεδόν με όλα συμφωνώ απολύτως. Ας πούμε ότι σήμερα η δημοκρατία έχει αριθμοποιηθεί και έχασε την ουσία της (το σεβασμός σε κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο, το δικαίωμα ουσιαστικής επιλογής). Για πολλά εξ αυτών των ζητημάτων είχα μιλήσει στη δημαγωγία της δημοκρατίας. Και σε τοπικό επίπεδο καταθέτω ρεαλιστικές κι ουσιαστικές -πιστεύω- προτάσεις και ιδέες/κρίσεις για εκδημοκρατισμό της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Θα προσθέσω ένα μικρό ζήτημα: δε φταίει η ύπαρξη κομμάτων για την επιλογή βουλευτών. Ευθύνεται η αδυναμία (ή ανικανότητα ή εξάρτηση ή… ή…) των πολιτών που και μεταξύ των κομμάτων επιλέγουν τον πιο προβεβλημένο (από τα ΜΜΕ ή από την πολυετή παρουσία του στα κοινά) και σε στηρίζουν νέους (πολιτικά όχι ηλικιακά) ή γυναίκες. Ενώ η επιλογή είναι σε τούτο μόνο δική μας, τελικά δεν επιλέγουμε παρά μόνο αυτό που μας πουλάνε τα ΜΜΕ με τη συνευθύνη φυσικά των κομμάτων. Και φυσικά τούτο το πράττουμε και σε τοπικό επίπεδο.
Άρα Δήμο, είναι κι αυτό θέμα παιδείας, όπως είχα γράψει παλιότερα εδώ.
Μα, φυσικά. Η άγνοια και η ημιμόρφωση έχουν άμεση σχέση με την πολιτική και το λαίκισμό…
Αυτό που έχουμε στην ελλάδα είναι προφανές νομίζω. Αν και νομίζω οτι το κλίμα είναι σε παγκόσμιο επίπεδο, εξαιρουμένων των τζακιών βέβαια.
Απο κει και πέρα, όντως δεν είναι εύκολο να έχεις άμεση δημοκρατία σε μεγάλο πληθυσμό, μα αξίζει να δοκιμαστεί. Η αστική δημοκρατία είναι συνυφασμένη με τον καπιταλισμό, πάνε χέρι χέρι. Εξελικτικά, όλα τα συστήματα κάνουν τον κύκλο τους, για διάφορους λόγους.
Η παγκόσμια οικονομική κρίση που υπάρχει δείχνει πως το τωρινό οικονομικό σύστημα ίσως κάνει τον κύκλο του. Ίσως και όχι. Μα είναι ενδιαφέρον πως αρκετές φωνές δείχνουν σε άλλες κατευθύνσεις, ακόμη και πολιτικές, ενώ σε τοπικό επίπεδο, οι αλλαγές μπορούν να γίνουν πιο εύκολα, πιο ριζοσπαστικά ίσως.
Βέβαια, εδώ ζουν δυστυχώς το δελτίο του σταρ και ο κίμων κουλούρης. Τα πράγματα είναι αρκετά δύσκολα, δε νομίζετε; 🙂
Νέστορα, είναι δύσκολο να έχεις άμεση δημοκρατία όταν έχεις μεγάλο πληθυσμό, αλλά το λέμε χωρίς καν να το έχουμε προσπαθήσει. Μήπως τελικά όμως δεν είναι έτσι; Μήπως θέλουν να νομίζουμε ότι είναι έτσι;
Συνδέεις τη δημοκρατία με τον καπιταλισμό, Η άποψή μου είναι λίγο διαφορετική, δες για παράδειγμα το μεγαλύτερο καπιταλιστικό έθνος στον κόσμο, την Κίνα, που δε θα έλεγε κανείς ότι έχει το πιο δημοκρατικό πολίτευμα στον κόσμο. Αν και δεν είμαι οπαδός του καπιταλισμού, θεωρώ ότι υπήρξε το σύστημα που έσπρωξε προς τα εμπρός όλο τον κόσμο. Βεβαίως εκμεταλλεύτηκε ανθρώπους και κοινωνίες ολόκληρες, βεβαίως έφερε πολλά δεινά και άσχημα πράγματα όπως η επιδείνωση του κλίματος λόγω της μεγάλης παραγωγής και κατανάλωσης, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ποτέ ότι προώθησε την τεχνολογία, τις επιστήμες, την πρόοδο γενικά. Ενδεχομένως, θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς ότι όλη αυτή η πρόοδος έγινε για λίγους και όχι για όλους, αλλά τουλάχιστον εγώ προσωπικά νομίζω ότι αν ο καπιταλισμός δεν υπήρχε ως σύστημα, η ιστορία θα ήταν πολύ διαφορετική σήμερα. Ίσως προς το καλύτερο, ίσως προς το χειρότερο.
Από την άλλη έχεις δίκιο για τη σύνδεση της δημοκρατίας με τον καπιταλισμό, διότι ο καπιταλισμός δεν έχει αφήσει τίποτα ανεκμετάλλευτο και βεβαίως έχει μπει και στα χωράφια της πολιτικής, που αποτελούν γι’ αυτόν ένα πεδίο επενδύσεων και παραγωγής πλούτου. Αυτό, όντως δεν ξέρω κατά πόσο είναι καλό, πάντως σίγουρα έχει πάρει σε ορισμένες τουλάχιστον χώρες, τη δημοκρατία από το χέρι και την οδηγεί εκεί που θέλει…
Για το δελτίο του Star και όλα εκείνα τα δύσοσμα που μας σερβίρουν θα συμφωνήσουμε απόλυτα Νέστορα.
Α, Τελευταίε, ξέχασες και το «προεδρευομένη»! Έτσι δεν λέγεται το πολίτευμά μας, προεδρευομένη δημοκρατία; Πολύ σημαντικός προσδιορισμός! Ε;
Ερχόμενη στα ερωτήματά σου, θεωρώ ότι είναι ρητορικά, ότι οι απαντήσεις τους είναι δεδομένες. Την έννοια της δημοκρατίας την κάνανε τσίχλα (τη μασήσανε, την τεντώσανε, τη φτίσανε, την κάνανε φούσκα) κι εμείς από συνήθεια, μηχανικά την αναμασάμε. Βέβαια, αυτό δεν μειώνει την ευθύνη μας ίσα-ίσα την πολλαπλασιάζει γιατί η δημοκρατία δεν δίνει μόνο προνόμια και δικαιώματα αντιθέτως για να ολοκληρώνεται η σπουδαιότητα του νοήματός της προϋποθέτει κι ενεργούς, σκεπτόμενους και διεκδικητικούς πολίτες, ιδιότητες που βαριόμασταν τελευταία να υιοθετήσουμε. Νιώθοντας αδύναμοι και πολιτικά αφοπλισμένοι αφεθήκαμε παθητικά και ακόμα και η ψήφος έφυγε απ’το χέρι λίγο αβασάνιστα. Από την άλλη υπάρχει και αυτή η διάχυτη αίσθηση του τί να διεκδικήσεις το μάταιο; Και είναι κι αυτή μια άποψη. Φαύλος κύκλος γενικά. Και όλα το λέω και το ξαναλέω ξεκινάνε από την Παιδεία.
Κοίτα όμως, θεωρώ ότι αυτός ο Ποσειδώνας στον Υδροχόο είναι ο υπεύθυνος για την όλη απομυθοποίηση ιδεολογιών και των ιδανικών και την απογοήτευσή μας. Από τον άλλο μήνα που θα περάσει στους Ιχθύς, η ζωή μας θα γίνει σαν παραμύθι.
Χρωματιστή έχεις δίκιο. Κι όπως λες η ευθύνη είναι δική μας και μόνο δική μας. Αλλά πόσοι από εμάς το έχουμε συνειδητοποιήσει; Πόσοι από εμάς έχουμε κάποιον για βόλεμα και ξεχνάμε ότι η ψήφος μας δεν είναι εισιτήριο για μια θέση αλλά ένας ισχυρός δημοκρατικός θεσμός; Πόσοι από μας δεν έχουμε βολευτεί με όλο αυτό το, τραγικό κατά τη γνώμη μου, σύστημα που δεν οδηγεί μόνο σε φαύλους κύκλους, αλλά σε κάτι χειρότερο, στην καταστροφή;
Εύχομαι ειλικρινά στις επερχόμενες εκλογές ο λαός, κι εγώ μαζί μ’ αυτόν, να συνειδητοποιήσουμε τη δύναμη που έχουμε, έστω κι αν είναι μικρή και στοιχειώδης, και να τη χρησιμοποιήσουμε όπως πρέπει. Και κάτι επιτέλους να αλλάξει… Μήπως βοηθήσει και ο Υδροχόος… 🙂
Καλησπέρα και πάλι, μάλλον δε φάνηκε από το προηγούμενο ποστ, αλλά κι εγώ είμαι φυσικά υπέρ της απόπειρας εφαρμογής της άμεσης δημοκρατίας. Ή μιας μορφής της τέλος πάντων, ο κόσμος έχει γυρίσει 365 x 2,500 φορές γύρω από τον εαυτό του από την άμεση δημ. της αρχαίας αθήνας. Πώς θα μπορούσε να εφαρμοστεί το ίδιο πράγμα σήμερα;
Είμαι αισιόδοξος, όμως, πως αργά ή γρήγορα θα δοκιμαστούν νέες φόρμες, νέα πολιτεύματα, θα υπάρξουν ανακατατάξεις κλπ. Δε ξέρω αν θα προλάβω να τα δω μόνο… 🙂
Σίγουρα, ο κόσμος θα ήταν πολύ διαφορετικός χωρίς τον καπιταλισμό όπως σωστά λέτε, ίσως και χειρότερος, ποιος ξέρει! Και όντως, έδωσε τεχνολογική/ερευνητική ώθηση. Κι ακόμη δίνει φυσικά! Απλά θέλησα να τονίσω τη σχέση του με το πολίτευμα, όπως άλλωστε γινόταν και στο παρελθόν με βασιλιάδες/φεουδάρχες-εμπόρους κλπ.
Αν μη τι άλλο, το μόνο σίγουρο είναι οτι ζούμε σε πολύ ενδιαφέροντες καιρούς! Όχι μόνο για την ελλάδα φυσικά..
Νέστορα, νομίζω ότι το διαδίκτυο είναι ένα μέρος που ο πληθυντικός όταν μιλάμε δεν είναι απαραίτητος! Τουλάχιστον όχι από μέρους μου… Θα σε παρακαλούσα να μιλάμε στον ενικό, αν βέβαια κι εσύ το θες. 🙂
Συμφωνούμε λοιπόν, κι από πριν συμφωνούσαμε, απλώς έθιξα μερικά σημεία και βρήκα αφορμή να πω μερικά πράγματα που δεν έγραψα στην ανάρτησή μου. Το συνηθίζω ξέρεις αυτό 😉
Νομίζω πως κάλυψες πλήρως το θέμα, το άρθρο σου ήταν εξαιρετικό, δε βρήκα κανένα σημείο να διαφωνήσω. Με πρόλαβες κιόλας γιατί η δική μου άποψη είναι πως τουλάχιστον οι βουλευτές πρέπει να εκλέγονται με κλήρωση και χαίρομαι που το ανέφερες κι εσύ ως προβληματισμό. Αν μου επιτρέπεις θα ήθελα να αναπτύξω λίγο περισσότερο το θέμα της κλήρωσης. Βαρεθήκαμε πια τους δικηγόρους, τους γιατρούς και τις τηλεπερσόνες. Ας δούμε στη βουλή και κανένα δάσκαλο, κανένα υδραυλικό, καμιά νοικοκυρά, γιατί όχι και νταλικιέρηδες ή εργάτες. Σκέφτομαι τι τιμή θα ήταν για έναν πολίτη να κληρωθεί –μία θητεία εννοείται, ποτέ δεύτερη-, να συμμετάσχει στη βουλή, στην ψήφιση των νομοσχεδίων και στη συμμετοχή στις αποφάσεις για όλα τα σημαντικά θέματα της πατρίδας του. Τώρα πώς θα λειτουργεί η κυβέρνηση -εκλεγμένη από ψηφοφορία ή όχι- παράλληλα με μια βουλή που προέρχεται από κλήρωση αυτό δεν το έχω σκεφτεί. Ίσως δημιουργηθούν προβλήματα, ίσως πάλι τα πράγματα να είναι καλύτερα. Όσο για τα κριτήρια επιλογής των ατόμων που θα συμμετέχουν στη διαδικασία της κλήρωσης, δεν ξέρω αν πρέπει να κάνουμε ότι και στην αρχαία Αθήνα όπου αποκλείονταν, όχι μόνο από το δικαίωμα του εκλέγεσθαι μα και από το δικαίωμα έστω να μιλήσουν στην εκκλησία του δήμου, όσοι κακομεταχειρίστηκαν ή δε φρόντισαν τους γονείς τους, όσοι δε στρατεύτηκαν, όσοι πέταξαν την ασπίδα τους στη μάχη, οι πόρνοι και όσοι κατασπατάλησαν την πατρική τους περιουσία.
Και να κλείσω με λίγο Καστοριάδη που ήταν υπέρμαχος της άμεσης δημοκρατίας. Για τον Καστοριάδη λοιπόν η «αντιπροσωπευτική δημοκρατία» και οι εκλογές είναι η φενάκη της σύγχρονης εποχής. Θεωρεί πως οι εκλογές δεν είναι δημοκρατικός θεσμός, μια και από τον Ηρόδοτο μέχρι τον Αριστοτέλη το δημοκρατικό πολίτευμα ορίζεται από την κλήρωση των αρχόντων ή από την εκ περιτροπής άσκηση των αξιωμάτων.
Θωμά, το θέμα της κλήρωσης με έχει προβληματίσει πολύ. Έχω καταλήξει στο συμπέρασμα πως θα ήταν ότι καλύτερο για μια δημοκρατία η κλήρωση των αρχόντων της. Βεβαίως, στην κληρωτίδα δε θα έμπαιναν όλοι, ήδη ανέφερες τι γινόταν στην αρχαία Αθήνα, κάτι αντίστοιχο θα έπρεπε να γίνεται και σήμερα αν βεβαίως υπήρχε τέτοιο σύστημα εκλογής των αντιπροσώπων. Τα θετικά θα ήταν πολλά νομίζω, σκέψου μόνο τον πλουραλισμό και τον πλούτο των ιδεών. Επαγγελματίες άρπαγες της καρέκλας δε θα υπήρχαν, όπως βεβαίως και φαινόμενα υπεροψίας και αλαζονείας. Μια θητεία, άντε το πολύ δυο αν κάποιος ήταν τόσο τυχερός, θα εξασφάλιζε ότι δε θα υπήρχαν φαινόμενα παθογενή στην εξουσία όπως το σημερινό χάλι. Κάτι άλλο εξαιρετικά επωφελές θα ήταν και το γεγονός ότι οι πολίτες θα ήταν πολύ περισσότερο συνειδητοποιημένοι, θα αναλάμβαναν και τις ευθύνες τους κι αυτό το «δε βαριέσαι» θα το συναντούσαμε μόνο στα βιβλία της ιστορίας.
Ξέρω ότι κάτι τέτοιο για να γίνει είναι αρκετά δύσκολο και απαιτεί αλλαγές εκ βάθρων στην κοινωνία μας. Αλλά ακατόρθωτο δεν είναι. Και για να γίνει υπάρχουν δυο τρόποι: Ο ένας απαιτεί πολιτική βούληση για αλλαγή από τους σημερινούς πολιτικούς! Κάτι τέτοιο βέβαια ακούγεται σαν ανέκδοτο με τον Τοτό! Ο άλλος τρόπος είναι να το αποφασίσει ο λαός από μόνος του, νομίζω ότι έχει τη δύναμη. Την παιδεία όμως την έχει;
Το σημερινό πολίτευμα μας η δημοκρατία, δεν είναι παρά μια δικτατορία της ολιγαρχίας που αποφασίζουν λίγοι για μας χωρίς εμάς.Εμείς έχουμε συμμετοχή την ώρα της κάλπης και μόνον.Αρα έχει πάει περίπατο η δημοκρατία και την θέση της έχει πάρει μια μεταλλαγμένη δημοκρατία που όλοι την επικαλούνται χωρίς να την υπολογίζουν.
Νο μίζω ΄το είμαστε στο ζητείται δημοκρατία ….
Την καλησπέρα μου!
«…μια μεταλλαγμένη δημοκρατία που όλοι την επικαλούνται χωρίς να την υπολογίζουν.» Αυτό δυστυχώς είναι το ζουμί, κατάφερες σε μια γραμμή να το περιγράψεις άριστα.
Όμως Αγγελική μου, θα μου επιτρέψεις να εκφράσω τη διαφωνία μου με τη χρήση του όρου «δικτατορία» γιατί με πιάνει αλλεργία και μόνο να τον ακούω…
Καλό σου βράδυ.
Απορώ πώς δεν είχα επισκεφθεί το ιστολόγιο σου, αν και διάβαζα τα σχόλια σου στο ιστολόγιο του Θωμά. Έκανα μια «βόλτα» στις αναρτήσεις σου , ωραία κείμενα , φιλοσοφημένα , με έντονο προβληματισμό.
Το θέμα της δημοκρατίας που θίγεις είναι τεράστιο. Δεν νομίζω ότι υπάρχει δημοκρατία , διότι δεν κυβερνά η πλειονότητα του λαού και δεν νομίζω ότι οι περισσότεροι βουλευτές γνωρίζουν τι σημαίνει λαός και ανάγκες και προβλήματα. Το θέμα δεν είναι αν ο λαός έχει δικαίωμα ψήφου αλλά κάτω από ποιες συνθήκες ψηφίζει , με ποια κριτήρια και τι συμπεριφορά ακολουθεί μετά την ψηφοφορία. Η δημοκρατία δεν είναι υπόθεση μόνο των εκλογών που γίνονται κάθε τρία ή τέσσερα χρόνια. Η δημοκρατία είναι υπόθεση καθημερινή και εκεί φαίνεται αν υπάρχει ή δεν υπάρχει. Πώς λειτουργεί το κράτος , πώς συμπεριφέρεται στον πολίτη . Επιπλέον, και εκεί νομίζω είναι το πιο σημαντικό , το κριτήριο για το επίπεδο της δημοκρατίας είναι η συμπεριφορά του πολίτη στην καθημερινή του ζωή, στο τρόπο που συμπεριφέρεται στο συνάνθρωπό του, στο σπίτι του, στη γειτονιά του, στην πόλη του, στη χώρα του. Αν η απάθεια και η αδιαφορία είναι τα κύρια χαρακτηριστικά της συμπεριφοράς του, η ανυπαρξία πολιτικής σκέψης και δράσης , ο ατομικισμός , ο ωχαδελφισμός τότε δεν είναι δυνατόν να υπάρξει δημοκρατία διότι κανείς δεν ελέγχει και δεν ελέγχεται.Το θέμα είναι μεγάλο και δεν μπορεί να εξαντληθεί εδώ. Πάντως σε σχέση με τη δημοκρατία στην αρχαία Αθήνα ας μη ξεχνάμε ότι ήταν δημοκρατία των αθηναίων ανδρών μόνο και ας την κρίνουμε με βάση την εποχή της το τι πρόσφερε και τι δεν πρόσφερε.
Χάρηκα για τη συνάντηση, καληνύχτα.
Σοφία, καλώς ήρθες στο ιστολόγιό μου. Αφού ήρθες από το Θωμά σίγουρα η παρουσία σου θα είναι αξιόλογη και θα είναι τιμή μου να τα λέμε συχνά!
Πράγματι, η Δημοκρατία είναι κάτι που δεν μπορεί να αναλυθεί σε λίγες γραμμές ενός ιστολογίου. Ο διάλογος όμως που αναπτύσσεται μεταξύ των συμμετεχόντων έχει, για μένα τουλάχιστον, μεγάλη σημασία. Κάθε σχόλιο είναι κέρδος, τόσο για το συντάκτη του όσο και για τον αναγνώστη του, ειδικά δε για τον δεύτερο το κέρδος είναι πολλαπλάσιο. Θα συμφωνήσουμε στο συλλογισμό σου πλήρως. Η δημοκρατία είναι υπόθεση καθημερινή και όχι μόνο μιας Κυριακής που διεξάγονται εκλογές. Αυτή σου η σκέψη είναι σωστή, και για να σου πω την αλήθεια μου είχε διαφύγει. Ίσως θα έπρεπε να γίνει μια αναφορά γι΄αυτό ακριβώς το ζήτημα σε επόμενη ανάρτηση, δική μου ή δική σου ενδεχομένως. Η δημοκρατία πάντως, όπως και όλα τα άλλα σημαντικά ζητήματα της ζωής του ανθρώπου, έχει τα θεμέλιά της στην παιδεία. Το έχω ξαναπεί και θα το ξαναπώ: Η ευημερία ενός λαού, και κατά συνέπεια και το πολιτικό καθεστώς με τον οποίο αυτός κυβερνάται, είναι αποτέλεσμα του κατά κεφαλήν αθροίσματος της παιδείας του κάθε πολίτη. Αν το άθροισμα αυτό είναι μικρό, όπως περίπου συμβαίνει στην Ελλάδα των μεσημεριανών εκπομπών και των τηλε-στάρ, των τραγουδιστών, των ποδοσφαιριστών κλπ που προβάλλονται ως πρότυπα, εύλογο είναι τα πράγματα να μην είναι καλά…
Πέρασα ήδη από το ιστολόγιό σου Σοφία. Θα ρίξω μια καλή ματιά αύριο και να είσαι σίγουρη ότι θα αποκτήσεις ένα νέο καθημερινό επισκέπτη.
Καλό σου βράδυ.
Τελευταίε μου ‘οπως πάντα οι σκέψεις σου συγκροτημένες με πλήθος επιχειρημάτων και γι’αυτό κατανοητές σ’όλους! Εκτός απο το ωραιότατο άρθρο σου διάβασα εν τάχει και τα σχόλια των αναγνωστών σου οι οποίοι σε γενικές γραμμές ταυτίζονται με τις απόψεις σου.
Αναρωτιέμαι τότε βρε παιδιά …αφού η πλειοψηφία της ελληνικής κοινωνίας εχει συνειδητοποιήσει πως το δημοκρατικό πολίτευμα που ισχυριζόμαστε ότι έχουμε είναι ένας μύθος, γιατί δεν αντιδρούμε στην ολιγαρχία των 300 ή στην βάναυση καταπάτηση των δικαιωμάτων μας απο το ίδιο το σύστημα?
Μήπως γιατί οι μισή ελληνική κοινωνία είναι άμεσα ή εμμεσα συνδεδεμένη με την εξουσία (των συντεχνιών, των ομάδων συμφερόντων κ.λπ.), και όχι της κοινής γνώμης?
Και άλλη μισή αδιαφορεί και κοιμάται ύπνο βαθύ?
Προτάσεις ή προβλέψεις δεν βλέπω και νιώθω σαν να έχω φάει αρκετά (και μάλιστα ψάρι) και παρ’όλο αυτά να εξακολουθώ να πειναω,..
Κάρυ μου καλημέρα και καλή χώνεψη 😉
Περίμενε να δούμε τούτη τη φορά τι θα βγει από τις κάλπες γιατί έχω την αίσθηση ότι θα έχουμε εκπλήξεις! Τουλάχιστον να ανανεωθεί η σύνθεση της Βουλής γιατί από τη στασιμότητα θυμίζει έλος και μάλιστα δύσοσμο ενίοτε!
H δημοκρατία μας όπως την βιώνουμε :«Συμμετέχω, Συμμετέχεις, Συμμετέχει,
Συμμετέχουμε, Συμμετέχετε, Αποφασίζουν…!»
Μαίρη
Κάπως έτσι είναι δυστυχώς… 😦
η δια ψήφου εκλογή καλείται ολιγαρχία. η δια κλήρου εκλογή καλείται δημοκρατία. αριστοτέλης.
ποτέ δεν είχαμε δημοκρατία. εκτός ίσως από την αρχαιότητα…
Ria, o Αριστοτέλης είχε δίκιο. Δεν την ήξερα αυτή τη ρήση του και οφείλω να ομολογήσω ότι αν σκεφτεί κανείς ότι με την εκλογή δια της ψήφου έχεις υποψηφίους, δηλαδή ένα υποσύνολο του συνόλου, άρα δεν είναι όλοι εν δυνάμει «άρχοντες», έχει δίκιο. Ενώ η δια κλήρου εκλογή συμπεριλαμβάνει τους πάντες ή τουλάχιστον αυτούς που έχουν δικαίωμα να γίνουν «άρχοντες».
Καλό σου βράδυ.
Αναρωτιέμαι αν υπάρχει πουθενά στον κόσμο Δημοκρατικό πολίτευμα έτσι όπως το ορίζει η λέξη και πολύ θα ήθελα να δω να διεξάγεται μία τέτοια συζήτηση περί Δημοκρατίας.
Συμφωνώ ότι η παιδεία ενός εκάστου είναι καθοριστική για την πρόοδο του τόπου, το τραγικό είναι ότι δεν είναι για τον ίδιο.
Πώς γίνεται η ευγένεια, η αλλυλεγγύη, η μετριοφροσύνη, η εργατικότητα, η συνειδητότητα….να μη θεωρούνται προτερήματα και να λειτουργούμε αντίθετα με αυτά;
Πώς γίνεται η καπατσοσύνη -ελληνική λέξη- η μαγκιά, η λούφα -άλλη ελληνική λέξη- και άλλα αρνητικά να είναι αξιέπαινα και αξιοζήλευτα;
Μετά θέλουμε να προκόψουμε με αυτούς που επιλέγουμε να μας κυβερνούν.
Όχι, να βολευτούμε θέλουμε. Κοιτάμε ποιο πρόγραμμα θα μας είναι συμφέρον οικονομικά, αααααν το δούμε και όχι για την πρόοδο, την δικαιοσύνη, την ανάπτυξη, την μόρφωση.
Το περασμένο καλοκαίρι που βρέθηκα στην Γερμανία μου έλεγαν ότι, θέλουν να πληρώνουν τους φόρους γιατί τους επιστρέφονται ως παροχές. Αυτό και αν θα ακουγόταν ως ανέκδοτο εδώ.
Μη ρίχνουμε τις ευθύνες μόνο στους άλλους, τροφοδοτήσαμε ένα σύστημα για να μας «ταϊζει»
Μάλλον ξέφυγα από το θέμα….. Ε! Δημοκρατία έχουμε ή μάλλον νομίζουμε.
Άσχετο υγ. Φαντάζεσαι ότι στη Ν. Υόρκη, την πόλη των ελευθεριών, υπάρχουν σημεία που απαγορεύεται να κορνάρεις;
Thalassenia, κι εδώ πάντως απαγορεύεται να κορνάρεις! Μόνο σε περίπτωση ανάγκης επιτρέπεται και βεβαίως αν ακολουθείς την πομπή ενός γάμου… 🙂
Οι παρατηρήσεις, σου είναι σωστές και δε νομίζω ότι διαφωνεί κανείς. Σίγουρα εμείς είμαστε που παρέχουμε την ενέργεια σ’ αυτό το σύστημα που μόνο παθογένεια παράγει και τίποτα άλλο. Ένα θετικό πράγμα πάντως που παρατηρώ, είναι ο γεγονός ότι στις συζητήσεις με φίλους και γνωστούς, παρατηρώ μια μεταστροφή και μια αηδία για το σημερινό σύστημα, αυτή την κατάντια της Δημοκρατίας μας, και υπάρχει από όλους σχεδόν μια έντονη επιθυμία για αλλαγή. Οψόμεθα…
Καλημέραα! και μην επιμένεις δεν είναι δημοκρατία αυτό που ζούμε σήμερα..
Μαίρη – Αγγελική
Αγγελική καλημέρα.
Αντιθέτως, ποτέ δεν ισχυρίστηκα ότι αυτό που ζούμε σήμερα δεν είναι δημοκρατία. Είναι μια μορφή της, με πολλές παραχωρήσεις ενδεχομένως!
Καλησπέρα και από εμένα.
Έχω τις ίδιες απόψεις- απορίες- προβληματισμούς με σένα. Αν και είμαι λάτρης της δημοκρατίας εν τούτοις σίγουρα το σύστημα που έχουμε δεν είναι η δημοκρατία που θέλω.
Υπάρχουν πολλά προβλήματα-όπως εγώ τα βλέπω-για την άμεση δημοκρατία.Πρώτα από όλα θα πρέπει να έχει ο κάθε πολίτης πολιτική παιδεία και όχι μόνο.Λες οι ικανοί να αναλάβουν, να συμμετέχουν.Ποιος αποφασίζει για το »ικανός πολίτης»;;
Για να μπορέσει η χώρα μας να έχει το σύστημα που της αξίζει χρειάζεται οι πολίτες να αποκτήσουν συνείδηση και δεν την έχουν …Συγνώμη αν είμαι απόλυτη και αρνητική αλλά είσαι σίγουρος ότι οι μικρές αντιπροσωπείες μέσα στους δήμους θα προβάλλουν τη δημοκρατία;;;
Δες τις συνομοσπονδίες των εργαζομένων, δες τους συλλόγους, δες όποια ομάδα συνέρχεται για να αποφασίσει για προβλήματα του αντικειμένου της. Και πες μου αν τα μέλη τους προάγουν τη δημοκρατία….Νομίζω ότι το συμφέρον και η ιδιοτέλεια πρωταγωνιστούν και γι αυτό έχουμε τους ανάλογους πολιτικούς. Δεν ήλθαν από το υπερπέραν…Εμείς τους επιλέξαμε και ζουν ανάμεσά μας.
Η απλή αναλογική είναι το δικαιότερο σύστημα φυσικά. Αλλά θα μας οδηγήσει σε επαναλαμβανόμενες εκλογές κάθε τρεις και λίγο….Είναι λογικό αυτό;;;;
Πάντως αν εμείς οι πολίτες δεν κάνουμε τη θεωρία πράξη–γιατί στη θεωρία είμαστε πολλοί καλοί–,αν δεν αποκτήσουμε τη συνείδηση και της δύναμής μας και των υποχρεώσεών μας, τίποτε δεν θα γίνει…………Από εμάς πηγάζουν όλα !
Καλή εβδομάδα!
Άννα, δε χρειάζεται κάποιος να ορίσει το ποιος είναι ικανός και ποιος όχι. Όλοι οι ενήλικες πολίτες, με διανοητική ικανότητα σωστή και που βεβαίως δεν τελούν υπό δικαστική συμπαράσταση. Ο καθένας από εμάς είναι ικανός να λάβει αποφάσεις που αφορούν στο μέλλον του και κατά τη γνώμη μου η πολιτική παιδεία μπορεί να είναι προϋπόθεση αλλά όχι αναγκαία και απαραίτητη για να λάβει κάποιος μια θέση ευθύνης. Όποιος υπεκφεύγει αυτών των υποχρεώσεών του δεν είναι άξιος ούτε για να μιλήσει, όχι για να κυβερνήσει!
Οι μικρές, σε επίπεδο δήμου αντιπροσωπείες και με το σύστημα της απλής αναλογικής ή η εκλογή δια κληρώσεως, νομίζω ότι θα ήταν το ιδανικότερο σύστημα για τη Δημοκρατία. Και πρόσεξε, για μια ή δυο θητείες το πολύ, ώστε να αποφεύγονται οι «επαγγελματίες» πολιτικοί, όπως πολύ εύστοχα αναφέρεις για τις περιπτώσεις των συνδικαλιστών και των συνδικάτων. Το αν είναι δύσκολο να εφαρμοστεί δεν το αμφισβητώ, αλλά εμείς δεν το έχουμε προσπαθήσει καν, για χάρη των μεγάλων τζακιών.
Για την απλή αναλογική στην οποία αναφέρεσαι, νομίζω ότι αν ο κρατικός μηχανισμός λειτουργεί σωστά, δεν υπάρχουν σοβαρές επιπτώσεις αν έχουμε απανωτές εκλογές. Υπάρχει αντίστοιχη εμπειρία από το εξωτερικό σε τέτοιες περιπτώσεις αλλά και κάποια στιγμή Άννα θα πρέπει να αποκτήσουμε και την ανάλογη πολιτική παιδεία για να φτιάχνουμε και κυβερνήσεις συνεργασίας.
Καλή εβδομάδα και σε σένα.